Kampanya Merkez Koordinasyon Bürosu (KMKB), Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürlüğü çalışanlarından oluşmaktadır.

1.      KAMPANYANIN AMACI

2.      KAMPANYANIN SÜRESİ VE UYGULAMA ALANI

3.      KAMPANYANIN ÖRGÜTSEL YAPISI

A. Kampanya Merkez Yürütme Kurulu

    Kurulun Rolü ve Sorumlulukları

    Kurul Üyeleri

    UNICEF Türkiye Temsilciliği

B. Kampanya Merkez Koordinasyon Bürosu

C. İl Kampanya Yürütme Kurulu

D. İl Kampanya İrtibat Bürosu

E. İl Danışmanları

F. İl Koordinatörü

G. İlçe Kampanya Yürütme Kurulu

H. İlçe Kampanya İrtibat Bürosu

I.   Belde, Köy ve Mahalle Yürütme Komisyonu

4.      KAMPANYA SÜREÇLERİ

A. Örgütlenme ve Kapasite Geliştirme Aşaması

B. Toplumsal Seferberlik Aşaması

C. Tespit ve Değerlendirme Aşaması

D. İkna ve Kayıt Aşaması

E. İzleme ve Değerlendirme Aşaması

GİRİŞ

Kız çocukların eğitimi, eğitim hakkından yoksun kalan çocuklar arasında kız çocuklar üzerine odaklanılarak tüm çocuklar için kaliteli eğitime erişimi temin etmek anlamına gelmektedir. Bu ise, kız çocuklar için yalnızca eğitim fırsatlarının artırılmasını değil, aynı zamanda kız çocuklarını okula devam etmekten ve okulda başarı göstermekten alıkoyan tüm engellerin sistematik biçimde ortadan kaldırılmasını gerektirir. Bu ayrıca, tüm çocukların eğitiminde ulaşabilecekleri en üst düzeye kadar ulaşabilmeleri için fırsat eşitliğine sahip olabilmeleri, kız ve erkek çocuklara karşı cinsiyete dayalı her türlü ayrımcılığın da ortadan kaldırılmasını ifade eder.

Türkiye’de kız çocukların düşük okullulaşma oranları, okur-yazar olmayan kadınların bebek ve anne ölüm oranlarının yüksekliği gibi temel göstergelerden de görülebileceği gibi, bu durum hem çocuğun gelişimi ve eğitimi hem de toplumun geleceği üzerinde olumsuz etki yaratabilir.  Araştırmalar kadınların eğitiminin insan gelişimi üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermektedir. Eğitim almış bir kadın, kendi sağlığı ile çocuklarının beslenme, hijyen (temizlik), hastalıklardan korunma, aşı, eğitim konularında daha bilinçli ve duyarlı davranarak hem kendisinin hem de çocuklarının hayatta kalma şanslarını artırmaktır. Böylece bebek/çocuk ve anne ölüm oranları düşmektir. Ayrıca eğitim almış bir kadın istediği zaman, bakabileceği kadar çocuk doğurma eğilimindedir. Bunlara ek olarak, kadının eğitimli olması, aile içi ilişkilerde daha çok söz sahibi olmasını sağlayacak ve diğer alanlarda da cinsiyetler arası eşitsizliğin azalmasına yol açacaktır.

Herşeyden önce eğitim alma en temel insan haklarından biridir.

Bu nedenle, sistem dışı kalmış, sistemden ayrılmış veya ayrılma riski bulunan (okula hiç kaydolmamış veya okula kayıtlı olup da devam etmeyen), düzenli yöntemlerle erişilmesi mümkün olmayan, bölgesel farklılığın ve cinsiyetler arası farklılığın yüksek olduğu yerlerde yaşayan çocuklara ve özellikle kız çocuklarına mevcut eğitim sistemi içinde yerlerini almalarına yardımcı olmak öncelikli bir görevidir.

Kız çocukların eğitimini sağlamanın somut bir yolu, kız çocukların eğitiminin önemi konusunda toplumu bilinçlendirmek ve anne babaları kız çocuklarını okula göndermeye ikna etmektir.

Haydi Kızlar Okula!  Kız Çocuklarının Okullulaşmasına Destek Kampanyası Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti-UNICEF 2001-2005 Ana Uygulama Planı kapsamında Milli Eğitim Bakanlığı ile UNICEF arasında imzalanan protokol gereği 17 Haziran 2003 tarihinde Van ilinde, UNICEF Genel Direktörü Carol BELLAMY ve Milli Eğitim Bakanı Doç. Dr. Hüseyin ÇELİK tarafından başlatılmıştır. Kampanya ilk yılında kız çocuklarının okullulaşma oranlarının en düşük olduğu 10 doğu ve güneydoğu ilinde başlatılmıştır. 2004 yılında 23 il daha eklenmiş,2005 yılında bu sayı 53 ile çıkarılmıştır. 2006 yılında ise kampanya 81 ile yaygınlaştırılmış ve faaliyetler yürütülmeye devam etmektedir.

1.      KAMPANYANIN AMACI

Kampanyanın amacı; kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, yerel yönetim ve gönüllülerin katılım ve katkısıyla, okullulaşma düzeyinin en düşük olduğu illerde zorunlu öğrenim çağında olup (6-14 yaş) eğitim sistemi dışında kalan, okula hiç kaydolmamış ya da okula kayıtlı olup devamsızlık yapan kız çocukların okullulaşmalarının sağlanması ve böylece ilköğretim düzeyinde okullulaşmadaki cinsiyet eşitsizliğinin kapatılmasıdır. Kampanya kapsamında kız çocuklara odaklanılmakla birlikte  çalışmalar sırasında tespit edilen sistem dışındaki erkek çocuklar da hedef grupta yer almaktadır.

2.      KAMPANYANIN SÜRESİ VE UYGULAMA ALANI

Kampanya 2006-2007 yıllarında 81 ilde uygulanacaktır.

KAMPANYANIN YÜRÜTÜLDÜĞÜ İLLER

3.      KAMPANYANIN ÖRGÜTSEL YAPISI

GENEL ÖRGÜTLENME ŞEMASI

A.      Kampanya Merkez Yürütme Kurulu (KMYK)

Kurul Üyeleri

Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı (Kurul Başkanı), İçişleri Bakanlığı Müşteşar Yardımcısı, Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Müşteşar Yardımcısı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürü, Kadının Statüsü Genel Müdürü, Diyanet İşleri Başkanlığı Başkan Yardımcısı, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürü, UNICEF Türkiye Temsilcisi ve MEB İlköğretim Genel Müdürü’nden oluşmaktadır.

Kurulun ve Kurul Üyelerinin Rol ve Sorumlulukları

Projenin genel koordinasyonunu sağlar,

İllerde hazırlanan kampanya eylem planlarını değerlendirir ve onaylar,

Eylem planlarının izlenmesini ve uygulanmasını sağlar,

Her kurul üyesi, bağlı bulunduğu Bakanlık veya kuruluşu ilgilendiren çalışmaları organize eder ve koordinasyonu sağlar. Kurumunu bilgilendirir, kurumunda projeyle ilgili çalışmalar yapar ve KMYK’nu bilgilendirir.

Merkez Koordinasyon Bürosu’nun hazırladığı raporu değerlendirir, ilgili Bakanlıklara sunulmasına karar verir.

UNICEF ve Bakanlıklar arasındaki işbirliğini sağlar, işleyişin sağlıklı yürütülmesi için kararlar alıp uygular.

UNICEF Türkiye Temsilciliği

UNICEF Türkiye Temsilciliği kampanyanın yürütülmesini, başta temsilcisi olmak üzere, program koordinatörü, proje sorumlusu ve saha sorumluları aracılığıyla desteklemektedir.

UNICEF’in kampanyadaki temel görevi ve rolü;

Kampanyanın tasarlanması, planlanması ve ön hazırlıklarının yapılmasına teknik ve mali konularda destek vermek,

Kampanya tanıtım ve eğitim materyallerinin hazırlanmasına katkı vermek,

Kampanyanın medya ilişkilerine yönelik çalışmalarını yapmak,

Milli Eğitim Bakanlığı ile birlikte yerel düzeyde kampanyayı izleme ve güçlendirmeye yönelik çalışmalar yapmak,

Kampanya tanıtım ve eğitim materyalleri, kapasite geliştirme eğitimleri gibi konulara yönelik fon yaratmak,

Kampanyanın uluslararası ölçekte tanıtım ve savunusunu yapmak.

B.     Kampanya Merkez Koordinasyon Bürosu

Kampanya Merkez Koordinasyon Bürosu (KMKB), Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürlüğü bünyesinde yer almaktadır. Büronun başlıca görevleri;

Kampanyanın Bakanlık düzeyinde idarî işleyişine dair çalışmaların organizasyonunu yapmak,

Kampanya Merkez Yürütme Kurulunun sekreterya görevini yürütmek,

Kampanyanın yıllık merkez çalışma plânlarını hazırlamak,

İllerden gelen rapor ve çalışma plânlarını incelemek, geri bildirim vermek, izlemek ve değerlendirmek,

Kampanyanın istatistiksel veri havuzunu oluşturmak ve kampanya başarısını belirlemektir.

C.     İl Kampanya Yürütme Kurulu

İl Kampanya Yürütme Kurulu (İKYK); Milli Eğitimden sorumlu vali yardımcısı başkanlığında, il milli eğitim müdürü, ilköğretim müfettişleri başkanı, il sağlık müdürü, il tarım müdürü, il emniyet müdürü, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüğü temsilcisi (mevcutsa), il nüfus müdürü, belediye başkanları ve temsilcileri, il müftüsü, sosyal hizmetler il müdürü, sivil toplum kuruluşları temsilcileriyle görsel ve yazılı basın temsilcilerinden, il kampanya koordinatörü ve il danışmanlarından oluşmaktadır. İller kendi olanaklarına bağlı olarak kurula yukarıda belirtilen kurumların dışında uygun gördükleri kurum temsilcilerini de dahil edebilirler.

Kurulun başlıca görevleri;

• İl ve ilçe milli eğitim müdürlükleri bünyesinde "il ve ilçe irtibat büroları”nı kurarak yeterli eleman ve donanımlarını sağlar.
• İl kampanya koordinatörü ve danışmanlarını belirler.
• Bu kişilerin kampanya sonuna kadar sürekliliğinin sağlanması kampanya başarısı açısından önemlidir. Kaçınılmaz nedenlerle değişiklik yapılması durumunda güncel bilgiler Kampanya Merkez Koordinasyon Bürosu’na bildirilmelidir.
• Merkezden gönderilen talimat ve eğitim materyallerini kurulda görüşür, dağıtımını planlar, etkin kullanılması için gerekli önlemleri alır ve materyallerin kullanımını izleyerek Kampanya Merkez Koordinasyon Bürosuna bildirir.
• İl koordinatörü ve danışmanları tarafından ilin zorunlu eğitim çağında olup okula hiç kaydolmamış çocukların ve okula kayıtlı olup devamsız olan öğrencilerin durum raporlarının hazırlanmasını sağlar.
• Kampanyanın il çalışma planını hazırlatır ve onaylar.
• Kampanya eylem planının uygulanmasında İl Yürütme Kurulu şu adımları izler;
  • İlde ilköğretim çağında olan ve okula hiç kaydolmamış çocuklarla okula kayıtlı olup devamsız öğrencilerin durumuna yönelik tespit çalışmasını hane ziyaretleri başta olmak üzere her türlü yöntem ve araçtan yararlanarak yaptırır ve bu tespite göre ilin hedeflerini belirler, bu hedefleri Merkez Koordinasyon Kuruluna iletir.
  • Kız çocuklarının okullulaşması ile ilgili il durum haritasını çıkarır, okullulaşmanın önündeki engelleri ilçe ve köyler bazında ilçe yürütme kurulları ve köy yürütme komisyonları ile koordineli olarak çıkarır.
  • İlde yapılacak çalışmaların kısa-orta ve uzun vadeli hedeflerini belirler . Bu hedef ilgili yıl için sistem dışındaki çocukların en az %50’sine ulaşmak olmalıdır.
  • İlköğretim çağında olup da okula gitmeyen kız öğrencilerin belirlenmesi, aileleri ile görüşülmesi ve gerekli tedbirlerin alınması ve kayıt olmalarının sağlanması amacıyla il genelinde yürütülen göz taraması, diş taraması, aşı kampanyası, tarımsal bilgilendirme gibi tüm çalışmalardan yararlanır.
• Kampanya genelinde ortaya çıkan ihtiyaçların giderilmesinde kullanılabilecek yerel kaynakları belirler, harekete geçirir.
• Kampanyanın izleme ve değerlendirme raporlarını güncellenmiş niceliksel verileri de içerecek biçimde hazırlayıp yılda üç kez (15 Haziran, 15 Eylül, 15 Aralık) merkez kurula rapor eder.
• Kampanya danışmanları ile sıkı işbirliği içinde çalışmalarını yürütür.
• Tespitler doğrultusunda okula hiç kaydolmamış çocukların kayıtlarını yaptırır, devam takipleri için önlemler alır.
• Kampanyada yer alan teftiş ve denetim elemanları veya yöneticiler aracılığıyla çalışmaları izler ve il raporlarına yansıtır.
• Protokol gereği Merkez Yürütme Kurulu tarafından istenen çalışmaları yapar.

Kampanya İl İrtibat Bürosu, il milli eğitim müdürlüğü bünyesinde kurulur ve de olanak varsa bağımsız bir mekan olarak tahsis edilir. Ayrıca sekreterya işleri için ayrı bir personel bu işle görevlendirilir. İl irtibat bürosu yazışmaların koordinasyonu, ilçelerden gelen verilerin sistematik tutulması, dönemsel raporların hazırlanması, vb. Çalışmaları yapar.

E. İl Danışmanları

İl danışmanları, İl Kampanya Yürütme Kurulu’na bağlı olarak, il koordinatörü ve il irtibat bürosu ile işbirliği içinde çalışır ve il düzeyinde kampanyaya kapasite geliştirme, eğitim, tespit, toplumsal seferberlik vb. konularda danışmanlık yapar. Danışmanlara, Merkez Koordinasyon Bürosu tarafından teknik konularda eğitim desteği verilir.

Danışmanların sorumlulukları:

İl ve ilçe düzeyinde kız çocuklarının ilköğretimde okullulaşmasıyla ilgili genel bir durum değerlendirme raporu hazırlamak,

Durum değerlendirme raporunu il ve ilçe yürütme kurullarına sunarak, il ve ilçe eylem planlarını hazırlama sürecine girdi sağlamak ve süreci kolaylaştırmak,

Eylem planının işleyişini takip etmek, il ve ilçelerdeki zorunlu öğrenim çağında olup okula hiç kaydı olmayan çocuklara ulaşabilecek öğretmenleri, gönüllüleri, kamu personelini belirlemek (ebe, imam, vb.) ve il irtibat bürosu ile koordineli olarak onların eğitimlerini organize etmek. (Bu eğitimler, her ilde eğitim alan rehber öğretmenler tarafından kız çocuklarına ulaşabilecek öğretmenlere, gönüllülere, sivil toplum kuruluşlarına, kamu personeline verilecektir.)

Kampanyanın yönerge doğrultusunda yürütülmesine yönelik izleme çalışmaları yapmak,

Toplumsal seferberlik kapsamında yerel, insani ve mali kaynakları kampanya amaçları doğrultusunda harekete geçirmek.

F. İl Koordinatörü

Kampanya ile ilgili her türlü faaliyetin il düzeyinde yürütülmesinden sorumludur.

Kampanya çalışmalarını İl Kampanya Yürütme Kurulu Başkanı ve sorumlu vali yardımcısının bilgi ve koordinasyonunda il danışmanlarıyla birlikte yürütür.

Kampanya yıllık il çalışma programının uygulanmasından İl Kampanya Yürütma Kurulu adına sorumludur.

İl düzeyindeki eğitim ve kapasite geliştirme toplantılarının organizasyonunu gerçekleştirir.

Kampanya il irtibat bürosu sorumlularının isim, unvan, telefon ve faks numaralarını ve e-mail adreslerini Kampanya Merkez Koordinasyon Bürosu’na bildirir.

İlçe milli eğitim müdürlerine genelgeyi göndererek ilçe kampanya yürütme kurulları ile belde, köy ve mahalle komisyonlarının kurulmasını sağlar.

G. İlçe Kampanya Yürütme Kurulu

Kampanyanın ilçe düzeyinde yönerge doğrultusunda yürütülmesinden sorumludur. Kampanya yürütme kurulu kaymakam başkanlığında, ilçe milli eğitim müdürü, ilçe tarım müdürü, halk eğitim merkez müdürü, sağlık grup başkanı, ilçe emniyet müdürü, ilçe nüfus müdürü ve ilçe müftüsünden oluşmaktadır. İlçeler uygun gördükleri taktirde kurula yukarıda isimleri yer almayan kamu, meslek, yerel yönetim, sivil toplum ve medya kurum ve kuruluş temsilcilerini de dahil edebilirler.

Kurulun başlıca görevleri;

İl yürütme kurulunda alınan kararlar uyarınca gerçekleştirilecek çalışmaları il ile koordineli olarak yapar.

İlçe başlangıç durum raporunu hazırtır ve takvimlendirilmiş çalışma planını hazırlar, il koordinatörü ve danışmanlara gönderir, il koordinatörü ve danışmanlardan geri bildirim alır.

İlçeye bağlı belde ve köylerde çalışmaların etkili yürütülmesi için önlemler alır.

İl danışmanları ve merkez görevlilerinin gereksinim duyacakları çalışmalara destek olur.

H.    İlçe Kampanya İrtibat Bürosu

İlçe kampanya irtibat bürosu, ilçe düzeyinde gerçekleştirilen çalışmaları yerine getirir. Büro, ilçe milli eğitim bünyesinde oluşturulur. İl irtibat bürosunun benzer görevlerini ilçe düzeyinde yürütür.

I. Belde, Köy ve Mahalle Kampanya Yürütme Komisyonu

Belde, köy ve mahalle düzeyinde kampanyayı yürütecek ve sorumlu olacak olan komisyon, ilgili belde, köy veya mahalledeki ilköğretim okul müdürü başkanlığında belde belediye başkanı, köy ve mahalle muhtarı, imam ve ihtiyar heyetinin bir temsilcisiden oluşmaktadır.

Komisyonun görevleri;

• Ev ziyareti yoluyla sorumlu oldukları yerleşimlerde okula hiç kaydı olmayan çocukların belirlenmesi,
• Bu çocukların okula kaydedilmesi ve devamının sağlanması,
• Gelişmelerin ilçe kampanya bürosuna bildirilmesi,
• Yerel kaynakların kampanya kapsamında harekete geçirilmesi.